Džon Čiver

Džon Vilijam Čiver (1912–1982), američki pripovedač i romansijer, jedan od klasika kratke priče XX veka. Rođen je i odrastao u Kvinsiju, u američkoj državi Masačusets, u dobrostojećoj porodici, ali je u vreme „velike depresije“ s kraja 20-ih godina XX veka porodica osiromašila, a Čiver napustio školu i 1935. počeo da objavljuje priče u Njujorkeru. Regrutovan je 1942. i sledeće godine objavio prvu zbirku priča Kako neki ljudi žive (1943), koje se kasnije odrekao. Uskoro se i oženio ćerkom uglednog hirurga i 1951. dobio Gugenhajmovu stipendiju. Ovo priznanje mu je omogućilo da završi drugu zbirku, Grozni radio (1953), i dobije priznanje kritike i znatan odziv čitalaca, a širu popularnost i Nacionalnu nagradu za književnost stekao je prvim romanom Hronika Vapšotovih (1957). Sa ženom i troje dece seli se u Osining, gradić u državi Njujork, gde je kupio kuću i živeo do smrti.

Pojedine njegove priče danas imaju kultni status: U pet i četrdeset osam osvojila je nagradu „Bendžamin Franklin“, Muž nagradu „O. Henri“, a po priči Plivač snimljen je 1966. istoimeni film sa Bertom Lankasterom u glavnoj ulozi. U programu uzajamne posete američkih i sovjetskih pisaca putovao je u Rusiju, posetio Čehovljev spomen-dom i ostao verni poklonik ruske književnosti. Roman Skandal sa Vapšotovima (1964) kritika je dočekala sa oduševljenjem, a pisac se pojavljuje na naslovnoj strani prestižnog časopisa Time, koji ga naziva „Ovidijem iz Osininga“ Od 1966. godine počinje da posećuje psihijatra zbog sve većih problema sa alkoholom, ljubavnih veza i homoseksualnih sklonosti. Posle uspešne terapije 1975. zauvek je prestao da pije i vratio se porodici.

Pored pomenutih, objavio je zbirke priča Provalnik sa Šejdi Hila (1958), Neki ljudi, mesta i stvari koji se neće naći u mom sledećem romanu (1961), Brigadir i bela udovica (1964), Svet jabuka (1973) i Priče Džona Čivera (Pulicerova nagrada i Nacionalna nagrada književnih kritičara, 1978), kao i romane Bulet Park (1969), Sokolar (1977) i Ovo stvarno liči na raj (Nacionalna medalja za književnost, 1982).

Zbirka Priče Džona Čivera, iz koje su preuzete priče za ovaj izbor i poređane hronološki, po vremenu prvog objavljivanja, postale su u SAD najprodavanija zbirka priča svih vremena, sa 125.000 primeraka samo u tvrdom povezu. Prevođen je na preko dvadeset jezika i danas slovi kao „američki Čehov XX veka“ ili „Čehov američkih predgrađa“ jer je književno ovekovečio život američke srednje klase 50-ih godina XX veka.

Godine 1981. dijagnostikovan mu je rak bubrega i sledeće godine preminuo je u svom domu u Osiningu.