„Plamen sveće“: Uspon i pad vlastelinske porodice Toljenović

Roman „Plamen sveće“ Milana Jovanovića je po tematici istorijski roman. Njegova radnja smeštena je u srednjovekovnu Srbiju trinaestog veka, u doba vladavine kraljeva Milutina i Dragutina.

Ovo delo je porodična pripovest u čijem se centru zbivanja nalazi uspon i pad pripadnika vlastelinske porodice Toljenović.

Središna ličnost je Uglješa Toljenović, najmlađi sin vojvode Petra, koji se, kako vidimo u romanu, nalazi na čelu vlastelinstva sa sedištem u malom utvrđenju Bela Crkva.

Roman prati uspon i pad Toljenovića od poziva kralja Milutina na vojni pohod. Tom prilikom vojvoda Petar svoje posede i dvor u Beloj Crkvi prepustiće Uglješi, jer smatra da je dovoljno dorastao tom zadatku da sudbinu njegovih najmilijih i svog grada stavi u njegove ruke.

Život mnogobrojne porodice Toljenović je rastrzan romansama, neslogama, spletkama i intrigama, kako domaćim tako i internacionalnim. Tako Uglješine snahe, i inače sklone spletkarenju, među kojima prednjači Bejša, pletu svoju ljubomornu mrežu protiv Uglješe sa namerom da ga u potpunosti razbaštine.

Likovi u ovom romanu su prikazani verno i realistično. Pisac je izvršio svojevrsnu demitologizaciju, pa se istorijske ličnosti kao što su kraljevi, vojvode, crkveni velikodostojnici prikazuju kao ljudi od krvi i mesa koji su sazdani i od vrlina i od mana, odnosno kao obični smrtnici koji umeju da vole, pate, mrze, zavide, pomažu, otimaju, pa čak i smišljaju intrige sa fatalnim ishodom.

Paralelno sa pričom o Toljenovićima, teče i priča čiji je glavni junak mlada i lepa i, kako će se dalje prikazati, lukava, prevrtljiva, vesela i visprena italijanska plemkinja Franka.

Sticaj okolnosti i nepredvidiva sudbina uplešće Uglješu Toljenovića i mletačku plemkinju Franku.

Po svom žanru ova priča umnogome podseća na avanturistički triler jer je puna napetosti i iznenađenja. Pred nama je pitko i zanimljivo čitalačko štivo u kome ćemo uživati, a naslovna sintagma je simbolična i autor je objašnjava na sledeći način: „Iako, gledano sa strane, Toljenovići imaju sve – moć, bogatstvo i brojno potomstvo, oni žele mnogo više... Kao i većini nas, i njima se stalno čini kako je drugima bolje i da plamen sveće u drugim domovima bolje sija. Pri tome, i oni, kao i većina nas, zaboravljaju da sebi postave pitanje koliki je fitilj na tim svećama i koliko će brzo sagoreti?“

I kako god da razumemo i doživimo roman „Plamen sveće“, ipak će nam dugo ostati u svesti poruka i upozorenje da je i najslabiji plamen dovoljno plemenit.

Autor: Dragana Prica